A Personal Gesture 2020 - heden
foto: 2021 © Swaen Lievestro
28 november 2020 - 1 april 2021: de arm is bij Anne Vegter.
Tijdens het Amsterdam Art Weekend, op 28 november 2020, neemt Anne Vegter, dichter, schrijver en voorzitter van de Akademie van Kunsten, het kunstwerk A Personal Gesture mee naar huis nadat ze het van Rini Hurkmans in ontvangst heeft genomen. Bij deze overhandiging sprak zij de volgende tekst uit:
Mijn verbinding met dit moment is de vroege betrokkenheid van de Akademie van Kunsten bij je residentie in Rome, bij het Koninklijk Nederlands Instituut Rome (KNIR). We kozen je Pietàproject uit als een verrassend, vitaal en verbindend onderzoek. Verbindend waar het ging om ‘kruisbestuiving’ tussen kunst en wetenschap, vanaf haar oprichting een missie van de Akademie van Kunsten. Je wilde wetenschappers tijdens je verblijf aan het KNIR op de hoogte brengen van je onderzoek, je reis naar de wereldberoemde marmergroeve in Carrara, je observaties van de unieke persfoto waarop de minuut na de aanval op Michelangelo’s Pietà te zien was. Het bedrijven van artistiek onderzoek met behulp van wetenschappelijke inzichten, in jouw geval: onder andere kennis van restauratiekunde en filosofie. Gevolg: Ambachtelijk nieuw werk verbonden met een eigen visie op onze toekomst.
De persfoto van de attack in 1972 werd acute aanleiding tot een leven-lang nieuw werk. Je verdiept je sindsdien in de oervorm van de Pietà, de relatie tussen vrouw en vracht, het gestileerde lijden van de moeder te midden een masculiene wereld, met verwijzing naar jaar, tijd en specifieke uitdagingen slash context van het moment waarop jij je eigentijdse Pietà creëert, met jou als symbool van de vrouw, a.k.a. Maria. Maar ook: de positie van de dader. De relatie tussen destructie en opstanding, leven dat dood herstelt. Dader als slachtoffer, evengoed. Een bewonderenswaardige bijdrage aan sociale heling in ruimer perspectief. Ooit aangeslagen door die geweldsdaad nu vertaald naar een aanbieding, een offer, een oproep: zie de mens!
Een arm gaat op reis.
Heel bijzonder, fantastisch zelfs om dan deze extra arm te krijgen, een derde arm, maar eentje die uitreikt, zoals jij schrijft: zich aanbiedt en iets presenteert: het raadsel van de handreiking. En hey, wat ik bedacht: voor mij de eerste onbekende hand die ik kan aanraken sinds maart tweeduizendtwintig, een kleine stap naar Amsterdam, a giant leap for Rome. Maria’s dérde arm, teder maar streng, devoot – niet als de derde arm op Rembrandts schets ‘Het ledikant’, in gezellige bronstpositie – wel zinnelijk, open en zinzoekend, zingevend. Een arm met een hand die ook nog eens overgave uitdrukt. Ik bespaar jullie de reeks woorden die verband houden met het woord ‘arm’, okay een paar dan: kunstarm, opperarm, achterwaartsdraaier, elleboogsknokkel, opperarmspier, koningsader, armstomp. Dan voor de hand: voorhand, achterhandsbeentje, handwortelbeentje, erwtbeentje. Lekkere woorden.
Je schreef een begeleidend essay, ‘A Reconsideration of the Gesture’ dat ik iedereen aanraad. Rini neemt je mee haar onderzoek in, neemt je bij de hand zou je kunnen zeggen via de destructie van de Pietà in de Sint-Pietersbasiliek in 1972 naar de constructie van een volgend paradigma voor de kunst: bevrager van ethische grondslagen van een samenleving. De letterlijke handreiking als in een reizende arm, een massieve transcriptie van Michelangelo’s afgebroken zwervende arm op zoek naar huisvesting, zeg hedendaagse armenopvang.
21 mei 1972 dwingt het verband af
Tussen geoloog en handlijn.
Steenhouwershamer, zweetkanaal,
Opstanding, noodlanding:
Brokkenmaker, Maria’s oogbreuk
Rini schrijft vormen van verlies
(botbreuken: neus, kas, arm)
Van zintuigen, verlies van zin.
Wat blijft is marmerbleek
Geheugen.
Wat samenhoudt bevraagt
De trekken van, lineamenten:
Handreiking schrijft adem
Tussen huid en huid, vingergeleding,
Muis van een hand, achterwaartsdraaier.
Voel wat zich aandient, presenteer
De linkerarm als print, verwijzing
Naar invitatie tot en hoe die flirt en wijst.
Wat die niet ziet: de vrije linker die
De Roomse rechter groet, vouwt
Terug tot dit gebaar van/gesture, overcome.
©Anne Vegter, 2020
2023 © rinihurkmans
