A Personal Gesture 2020 - heden
8 november 2022 - 7 juli 2023: de arm is bij Nancy Jouwe.
2023 © rinihurkmans
Tussenstop
De volgende halte voor Een persoonlijk gebaar was op 8 november 2022, waar mij de hand werd aangeboden terwijl ik formeel begon aan mijn driejarige Fellowship in de Loods van de HKU, waar de MA Fine Arts wordt gegeven. Ik had daar vier jaar lesgegeven en dat verandert nu in een nieuwe en meer open rol. De studenten van zowel jaar één als twee hebben hun werkplekken in de Loods, de docenten geven er hun colleges en tutorials, er wordt gegeten en het afstudeerfeest vindt er plaats (een heel belangrijk overgangsritueel), waardoor het een ultieme ruimte is voor studentenleven, werk, gemeenschap, creativiteit en vriendschap. Omdat zowel het doorgeven als het ontvangen van het beeld een uitdrukking is van vriendschap en waardering, was de HKU Loods een perfecte plek voor dat moment.
De sculptuur begeleidde mijn inaugurele lezing voor het fellowship waarin ik sprak over hoe de Nederlandse geschiedenis haar koloniale en slavernijverleden tot zwijgen brengt, terwijl dit verleden resoneert in het heden. Uitgangspunt van mijn fellowship is de boekpublicatie Slavernij en de stad Utrecht (2021), waarvoor ik samen met Remco Raben en Matthijs Kuipers de co-redactie deed en die in opdracht van de burgemeester van Utrecht is verschenen. Op basis van de publicatie van het boek had de burgemeester in februari 2022 formeel zijn excuses aangeboden voor de betrokkenheid van de stad bij het slavernijverleden. Dit is vooral belangrijk omdat Utrecht zichzelf niet ziet als betrokken bij het koloniale verleden en ons gezamenlijke werk heeft die notie ontkracht. De hand, met haar aanwezigheid en betekenis, benadrukte de precariteit van de geschiedenis en hoe gemakkelijk die wordt vergeten en bovendien tot zwijgen wordt gebracht. Tegelijkertijd gaf de hand als gebaar kracht aan het fellowship om dit gesprek aan te gaan en anderen uit te nodigen om zich bij dat gesprek aan te sluiten. Met de aanwezige medewerkers, docenten en studenten, is dat precies wat er gebeurde. Na deze betekenisvolle gebeurtenis besloten we als Loods-team om de hand te verplaatsen – omdat we de sculptuur niet te veel wilden blootstellen aan de drukte van de cursus – naar de kantoren van HKU Fine Arts, recht tegenover de Loods, waar het onze denk- en praatprocessen begeleidde.
Nieuwe bestemming: atelier/werkruimte van kostuumontwerper en fellow bij ATD (Academie voor Theater en Dans), Carly Everaert
Het beeld bracht een aantal maanden door op de HKU en diende als een spirituele en materiële aanwezigheid en gids voor het fellowship op de HKU, met betekenisvolle momenten die resoneerden met bijvoorbeeld mijn toetreding tot de Raad voor Cultuur als kroonlid in februari 2023, en de formele verontschuldiging voor de Nederlandse betrokkenheid bij slavernij door de Nederlandse politieke leiding in december 2022.
Een persoonlijk gebaar werd overhandigd tijdens de Keti Koti Maand van juni 2023, aan kostuumontwerper Carly Everaert op 26 juni. Carly stond al lang op mijn lijstje, maar aangezien hen en ik allebei fervente reizigers zijn – dankzij ons werk en onze transnationale connecties – was het een hele uitdaging om het juiste moment te vinden. Het beeld werd naar hun atelier in het Amsterdamse Houthavengebied gebracht en ik kon zien dat het beeld zich meteen thuis voelde, terug in de ruimte van een kunstenaar met transnationale banden en de energie van tientallen jaren toegewijd werk binnen de kunsten.
Carly Everaert is een bekroond kostuumontwerper. In 2023 won hen de Prosceniumprijs voor hun uitgebreide oeuvre. Zowel voor Carly als voor mij, met banden met de Nederlandse krakers- en vrouwenbewegingen van de jaren 80 en 90, zijn kunst en activisme op de een of andere manier met elkaar verbonden. ‘Jezelf losmaken van de status quo is een levenslang proces', is een van hun uitspraken en het definieert in hoge mate hoe Carly hun werk benadert. Carly gelooft dat deze tijd, met een grotere nadruk op het kritisch omgaan met en zelfs ontwrichten van normen rond gender, ras en het lichaam, hun tijd is. Terwijl Carly hun werk in vroegere jaren meer intuïtief deed, inclusief een duidelijke liefde voor een duurzame werkethiek, biedt de wereld van vandaag Carly een openbaar discours waarin hun minder eenzaam en meer thuis is. Ik wilde dat begrip vieren door hen de zorg voor het beeld te geven, dit persoonlijke gebaar van mij aan hen dat ook politiek is, omdat we allebei weten dat het persoonlijke politiek is.
Nancy Jouwe, zij/haar
© Nancy Jouwe, juli 2023
